Mózg człowieka i jego adaptacja do ojcostwa

Tradycyjnie wychowywanie i opieka nad dziećmi była jedną z tych dziedzin związanych z kobiecością : w tym przypadku, bardziej szczegółowo, z rolą matki. Królestwo macierzyńskie zdaje się obejmować wszystko, co dotyczy nas w pierwszych miesiącach naszego życia. Matka zapewnia ciepło, jedzenie, przywiązanie i pierwszy kontakt z językiem (jeszcze zanim się urodziła, jej głos jest słyszalny z macicy).

Idąc dalej, moglibyśmy wytrzymać, jak sugerował francuski psychoanalityk Jacques Lacan , że spojrzenie, które matka kieruje ku nam, samo w sobie jest lustrem, przed którym wykuwamy bardzo prymitywną ideę naszego własnego "ja". W tym sensie zarodek tego, co pewnego dnia będzie naszą tożsamością, zostanie rzucony na nas przez ukochaną osobę.

Męskie ojcostwo

Chociaż nierzadko zdarza się, że psychoanalitycy, tacy jak Lacan, podkreślają figurę matki, to zaskakujące jest to, w jakim stopniu koncepcja macierzyństwa jako czegoś świętego zakorzeniona jest w głębi naszej kultury , A jednak dorosłe samce naszego gatunku doskonale potrafią wychowywać i wychowywać swoje potomstwo (a nawet adoptowane dzieci). Dotyczy to również przypadków, w których tradycyjny model rodziny jądrowej nie jest podany z ojcem, matką i potomstwem.

Minęło dużo czasu, odkąd to sobie uświadomiliśmy człowiek jest wyjątkowym przypadkiem ojcowskiej troski wśród wszystkich form życia , Zasadniczo tak jest, ponieważ u większości zwierząt, w których występuje rozmnażanie płciowe, rola ojca jest dość dyskretna. Zobaczmy to

Ewolucyjna rzadkość

Po pierwsze, normalną rzeczą u kręgowców jest to, że reprodukcyjna rola mężczyzny ogranicza się do poszukiwania partnera i kopulacji. Oczywiście oznacza to, że moment "bycia ojcem" i narodziny potomstwa ma miejsce w dwóch różnych fazach. Do czasu, gdy biedne szczenięta pojawiły się na świecie, męski protoplasta jest daleko, zarówno w czasie, jak i przestrzeni. Rola "ojca, który kupi tytoń" jest doskonale znormalizowana w genetyce królestwa zwierząt .

Po drugie, jeśli spojrzymy na inne gałęzie drzewa ewolucyjnego, w którym jesteśmy uwzględnieni, będziemy mieli wiele szans, aby zastosować następujący schemat:

1. Jeden mocno spójna para tworzona przez kobiety i młodzież .

2. Postać ojca, której rola jest dość drugorzędna , odpowiedzialne za utrzymywanie związku w diedzie płci żeńskiej może trwać wystarczająco długo, aby dorosnąć organizm z pełnymi możliwościami.

W tych przypadkach, w których mężczyzna jest aktywnie zaniepokojony bezpieczeństwem swojego potomstwa, ich rola jest zwykle ograniczona do tego, starając się zapewnić przetrwanie własnych przed jakimkolwiek zagrożeniem. Można na przykład powiedzieć, że wielki goryl dorsykański, by być ojcem, oznacza próbę wyciśnięcia wszystkiego, co mogłoby zakłócić jego potomstwo.

W wyniku tego istnieje bardzo niewiele gatunków, w których funkcje między mężczyznami i kobietami w odniesieniu do opieki nad potomstwem są zbliżone do symetrii , Tylko u ptaków i niektórych ssaków, w których stopień dymorfizmu płciowego * jest niski, więź między rodzicem a dzieckiem będzie silna ... a dzieje się to bardzo rzadko. Ponadto, przynajmniej u innych zwierząt silna rola rodzicielska jest równoznaczna z monogamią **.

Ciekawe jest to, że te warunki są rzadkie nawet u zwierząt tak społecznych jak małpy człekokształtne. Nieumiejętni krewniacy najbliżej nas ewolucyjnie, których samce troszczą się o potomstwo, to gibony i siamang, a oba są naczelnymi, które nawet nie należą do rodziny hominidów, do których Homo sapiens. Nasi najbliżsi żyjący krewni, szympansy i bonobo Nie są monogamiczne, a relacje między mężczyznami a ich potomkami są słabe. Przypadek człowieka jest zresztą szczególny, ponieważ wydaje się, że dążymy do monogamii tylko częściowo: nasza własna może być monogamię społeczną, ale nie monogamię seksualną.

Łamanie paradygmatu

Bądź co bądź, we współczesnym człowieku znajdujemy gatunek, który przedstawia mały dymorfizm płciowy i tendencja, przynajmniej statystycznie, do monogamii społecznej. Oznacza to, że udział w opiece nad dziećmi jest podobny u ojców i matek (chociaż bardzo wątpliwe jest, aby zaangażowanie obu stron było równe lub symetryczne).

W tym przypadku możliwe jest, że ktokolwiek czyta te linie, zadaje sobie to pytanie czym dokładnie jest przywiązanie mężczyzn do ich dzieci i wszystko, co związane z ich rodzicielskim zachowaniem (lub, innymi słowy, "instynkt ojcowski"). Widzieliśmy, że najprawdopodobniej monogamia społeczna jest opcją, która niedawno miała miejsce w naszym łańcuchu przodków hominidów.Zwrócono również uwagę, jak rzadka jest prawdziwa ojcowska rola w drzewie ewolucyjnym, nawet wśród gatunków najbardziej podobnych do naszego. Dlatego rozsądne byłoby sądzić, że pod względem biologicznym i psychologicznym kobiety są znacznie lepiej przygotowane do wychowania dzieci, a to rodzicielstwo jest przypadkowym narzuceniem, do którego mężczyźni nie mają wyboru, muszą się dostosować, "spartaczeni" "W ostatniej chwili ewolucji naszego gatunku.

W jakim stopniu ojcowska opieka nad potomstwem ma kluczowe znaczenie dla zachowania mężczyzn?Czy mózg każdego jest gotowy? Homo sapiens dostosować się do roli ojca?

Podczas ustalania porównania między adekwatnością męskiej i żeńskiej psychologii do roli ojca lub matki prowadziłoby do wiecznej debaty, istnieją dowody naukowe potwierdzające, że, przynajmniej częściowo, ojcostwo zmienia strukturę mózgu u mężczyzn , coś, co dzieje się również z kobietami z macierzyństwem , W pierwszych miesiącach po porodzie zwiększa się ilość istoty szarej występującej w obszarach mózgu człowieka ważnej w przetwarzaniu informacji społecznej (boczna kora przedczołowa) oraz motywacja rodzicielska (podwzgórze, prążkowie i ciało migdałowate). W tym samym czasie rekonfiguracja mózgu wpływa na inne obszary mózgu, tym razem zmniejszając objętość istoty szarej. Występuje to w korze oczodołowo-czołowej, w wysepce i w tylnej części kory obręczy. To znaczy: repertuar nowych zachowań, który pociąga za sobą bycie ojcem, jest dopasowany do repertuaru fizycznych zmian w mózgu.

Wszystko to prowadzi nas do tego, że z mniej lub bardziej genetycznych względów, mniej lub bardziej społecznych, dostosowanie zachowania człowieka do jego nowej roli opiekuna jest silnie oparte na biologii jego własnego mózgu. To tłumaczy, dlaczego, z reguły, wszyscy ludzie mogą przystosować się do nowych obowiązków związanych z posiadaniem syna lub córki.

Barwniki moralne

Teraz można powiedzieć, że pytanie o to, czy zainteresowanie pokazane dzieciom ma tę samą naturę u mężczyzn i kobiet jest zabarwione składnik moralny, emocjonalny, a nawet trzewny , Pozornie aseptyczne pytanie "czy ojcostwo może być porównywalne do macierzyństwa?" Staje się "czy mężczyźni mają taką samą zdolność dawania sobie czystej i szlachetnej miłości do dzieci, jak to wyraźnie dzieje się u kobiet?" Pytanie, choć doskonale uzasadnione, trudno jest odpowiedzieć.

Wiemy, że rzeczywistość jest czymś bardzo złożonym i że nigdy nie może być uwzględniona w każdym z badań przeprowadzanych codziennie. W pewnym sensie tłumaczenie tematu, który wzbudza osobiste zainteresowanie, na hipotezę, którą można rozwiązać za pomocą metody naukowej, pociąga za sobą pozostawienie elementów rzeczywistości poza badaniem ***. Wiemy również, że skoro rzeczywistość jest tak skomplikowana, to w ramach teoretycznego ciała dostarczanego przez naukę zawsze istnieje pozostałości niepewności, z których można ponownie przemyśleć wnioski z dochodzenia , W tym sensie metoda naukowa jest zarazem sposobem generowania wiedzy i narzędziem do systematycznego testowania tego, co wydaje się nam oczywiste. Dla sprawy, która nas dotyczy, oznacza to, że na razie honor ojcowskiej roli może być bezpieczny przed zdrowym rozsądkiem ...

Jednak ktoś może zasugerować, na przykład, że zainteresowanie potomstwem wykazanym przez samce niektórych gatunków (i odpowiadająca mu adaptacja neuroanatomiczna) jest tylko strategią ścisłego monitorowania potomstwa i kobiety, z którą rozmnażały się. , nawet oszukiwać siebie na temat natury swoich uczuć; wszystko po to, by z czasem zapewnić sobie własną ciągłość genetyczną. Należy jednak zauważyć, że istotą tego problemu jest nie tylko kwestia różnic między płciami, ale zależy od nich nasz sposób rozumienia interakcji między genetyką a naszymi związkami afektywnymi , Uczucie przywiązania do potomstwa z czysto biologicznych powodów jest czymś, co może być podejrzane.

Niektórzy uważają, nie bez powodu, że intensywne i zbyt ciągłe spekulacje naukowe mogą zniechęcać. Na szczęście wraz z czysto naukowym myśleniem towarzyszy nam pewność, że nasze własne uczucia i subiektywne stany świadomości są autentyczne same w sobie. Byłoby szkoda, gdyby koncepcja radykalnie fizycznej psychologii człowieka zrujnowała doświadczenie rodzica-dziecka.

Uwagi autora:

* Różnice w wyglądzie i rozmiarze między mężczyznami i kobietami

** Istnieje jednak bardzo ciekawy przypadek, w którym samiec opiekuje się potomstwem niezależnie od kobiety. W rybach rodziny syngnatów, do których należą na przykład koniki morskie, mężczyźni są odpowiedzialni za inkubację jaj w jamie ciała. Po wylęgnięciu jaj mężczyzna wypuszcza młodych przez serię napadów podobnych do napadów, a następnie lekceważy je ... lub przynajmniej te, które nie zostały zjedzone do tego czasu.Podsumowując, nie jest to szczególnie ujmująca sprawa i lepiej nie porównywać tego i tego, co dzieje się u ludzi.

*** W filozofii nauki ten dylemat podchodzi się do stanowiska zwanego redukcjonizmem i filozoficznego podejścia do niego.

Zdumiewajacy Ludzki Organizm (Marzec 2024).