"Mechaniczna pomarańcza" i jej nauki psychologiczne
Mechaniczny pomarańczowy to jeden z najbardziej pamiętnych filmów Stanleya Kubrika , Mieszanka szokujących scen i krytyki społecznej przerodziła się w kontrowersyjne dzieło, które jednak stało się ikoną kina (oprócz wkładu w niektóre z najbardziej popularnych strojów karnawałowych).
Teraz Mechaniczny Pomarańcz nie wyróżnia się jedynie spektakularnym charakterem fotografii lub krytyką pewnych aspektów polityki. Zawiera również refleksję, która ma wiele wartości dla psychologii i tak dalej odwołuje się do psychologicznego nurtu zwanego behawioryzmem , Następnie zobaczymy, z czego składa się ten dolny pomysł.
- Powiązany artykuł: "20 filmów o psychologii i zaburzeniach psychicznych"
Krótki przegląd fabuły filmu
A (bardzo) duże cechy, argument The Mechanical Orange jest następujący.
Główny bohater, Alex, jest przywódcą gangu złożonego z młodych ludzi, którzy zazwyczaj dobrze się bawią, uczestnicząc w aktach skrajnej przemocy , Lubią bić, gwałcić i wchodzić na własność innych ludzi, aby zniszczyć to, co znajdą.
Ale nie jest to jedyna rzecz, którą lubi robić Alex; on także odczuwa niemal chorobliwą namiętność do muzyki Beethovena, do tego stopnia, że trafia nawet na jednego z kolegów z klasy, kiedy drwi z kogoś, kto słucha tych utworów. Jest to jedna z głównych słabości protagonisty, choć w tym momencie nie jest to już oczywiste Alex znajduje się w miejscu, które pozwala mu dominować nad innymi .
Wszystko jednak zmienia się, gdy po zamordowaniu kobiety koledzy Alexa zdradzają go, aby policja mogła go powstrzymać. W tym czasie protagonista nadal jest wyzwaniem i na swój sposób nadal sprawuje kontrolę, udając, że jest bardziej uprzejmy, niż w rzeczywistości jest traktowany z uprzywilejowaniem.
Po części dlatego akceptuje, że jego zdanie zostanie skrócone w zamian za poddanie eksperymentalnej terapii psychologicznej: metoda Ludovico, zaprojektowana tak, aby nie nawracała ponownie w aktach przemocy. Alex nie jest zainteresowany zmianą, ale robieniem tego, co jest konieczne, aby być wolnym jak najszybciej.
Jednak leczenie Ludovico okazuje się nie tylko niezwykle bolesne i poniżające, ale także spełnia swoje zadanie. W poniższych linijkach wyjaśnię, jak to działa i jakie ma efekty na protagonistę.
Technika Ludovico
W sesjach, w których był zobowiązany do udziału, Alex został przymocowany do krzesła, które sprawiało, że cały czas patrzył na ekran, podczas gdy moje powieki trzymane były przy pomocy prętów, aby ich nie zamykać. Podczas gdy stosowali krople do oczu, Alex stał się widzem filmów z wszelkimi brutalnymi treściami: okaleczeniami, gwałtami, scenami wojny ...
Jednak nie była to jedyna rzecz, którą nagrywał protagonista. W tym samym czasie, za pośrednictwem igły, był dostarczany substancja, która sprawiała, że czuje się coraz gorzej , że doświadczyłem nudności i że chciałem się stamtąd wydostać za wszelką cenę. Wszystko to, podczas sesji, które trwały kilka godzin z rzędu.
Leczenie Ludovico jest fikcyjną techniką stworzoną dla filmu, a mimo to opiera się na klasie naprawdę istniejących terapii: terapiach opartych na klasycznej kondycji, stosowanych na przykład do interwencji w fobie.
Klasyczne kondycjonowanie, opisany przez rosyjskiego fizjologa Iwana Pawłowa opiera się na zjawisku, że uczenie się kojarzenia bodźca, który sam w sobie powoduje dobre samopoczucie lub odrzucenie z innym bodźcem, który sam w sobie nie generuje znaczącej reakcji, może osiągnąć punkt, w którym drugi bodziec staje się w czymś tak nieprzyjemnym lub przyjemnym jak pierwszy.
W tym przypadku rząd próbował nakłonić Alexa, aby nauczył się łączyć to, co lubi, z bardzo nieprzyjemnym doświadczeniem, tak więc po jego uwolnieniu nie mógł uczestniczyć w tego rodzaju działaniach bez poczucia, że nie jest w stanie tego zrobić. Jego oczekiwania zostały spełnione, gdy w fazie testów Alex nie był w stanie zaatakować, mimo że próbował go sprowokować.
Od kata do ofiary
Życie Alexa zmieniło się w piekło po jego uwolnieniu , Jego pragnienie uczestniczenia w aktach przemocy nie zniknęło, jedyną rzeczą, która się zmieniła, było to, że nie był w stanie zaspokoić tego pragnienia, ponieważ za każdym razem, gdy próbował, cierpiał z powodu silnej choroby.
Odszedł od bycia tyranem, stając się niesłychanie wrażliwą ofiarą. Jest to jasne, gdy odnajduje swoich byłych kolegów, zamienionych w funkcjonariuszy policji, którzy pokonali Alexa, nie będąc nawet w stanie się bronić. Coś podobnego dzieje się, gdy jeden z niezamożnych atakowanych przez Alex w przeszłości rozpoznaje go i zaczyna go atakować bez bohatera, który może zrobić więcej, niż uciekać.
Efekt Beethovena
Ale jest jeszcze jeden istotny element w transformacji bohatera. W sesjach terapeutycznych Ludovico niektóre z cięć wideo mieli dziewiątą symfonię Beethovena jako ścieżkę dźwiękową , Kiedy Alex znajduje schronienie w jednym z pierwszych domów, które odkrył po byciu ofiarą pobicia, nie zdaje sobie sprawy, że dom należy do jednego z mężczyzn, których zaatakował w przeszłości.
W momencie, w którym mężczyzna uświadamia sobie, kim jest jego gość, i gdy dowiaduje się, że rozwinął w sobie niechęć do przemocy i Beethovena, zamyka go w pokoju i zmusza do wysłuchania jednej z części dziewiątej. Symfonia, dopóki nie wyskoczy przez okno, co robi.
Jednak Alex przeżyje i po przyjęciu do szpitala staje się narzędziem propagandy dla partii rządzącej , który stracił dużo wsparcia po publicznym poparciu techniki Ludovico jako narzędzia reintegracji i wyniku próby samobójczej.
Psychologia mechanicznej pomarańczy
Celem La Naranja Mecánica nie jest krytykowanie obecnej psychiki behawiorystycznej (między innymi dlatego, że behawioryzm nie opiera się na prostym uwarunkowaniu i nadaje znaczenie technikom zaproponowanym przez psychologów, takich jak BF Skinner), ale oferuje refleksję o czasach, które żyły pod koniec XX wieku. Metoda Ludovico jest narzędziem, które film wybiera do wyjaśnienia jak moc, która jest poza jednostką, może przekształcić ją w marionetkę .
Ta krytyka opiera się na dwóch ściśle powiązanych tematach: prawomocności przemocy i stopniu, w jakim człowiek cieszy się wolnością w liberalnych demokracjach.
Legalna przemoc
Aspektem przemocy, zwanym uwagą, jest fakt, że Alex nie jest jedynym antyspołecznym elementem filmu: rząd także nakłada na siebie swój program, choć z tą różnicą, że ma taką legitymację.
Dlatego możliwe jest zaplanowanie, a nawet nagłośnienie leczenia tak brutalnego jak technika Ludovica, i to właśnie dlatego byli koledzy Alexa mogą go zaatakować bez powodu, nie zauważając, że jest coś, co osłabia państwo , Są to elementy, które pomimo tego, że opierają się na użyciu siły, nie wydają się sprzeczne z logiką państwa, ale w każdym razie wyjaśniają, jak to zwykle działa.
Brak wolności
Refleksja na temat wolności jest chyba najciekawsza z punktu widzenia psychologii. W tym filmie rządowi udaje się "zhakować" mentalne procesy Alexa z bardzo prostym celem: dezaktywować go jako nieprzewidywalny temat i sprawić, by zmieścił się potulnie w tkance politycznej, która została utkana, by utrzymać władzę.
Dobro pacjenta nie jest poszukiwane, ale raczej przestaje być elementem generującym szkodliwe nagłówki w gazetach. Zderzenie pacyfikacji z przemocą nie znika po prostu opuszcza sferę publiczną i przenosi się do ciała bohatera, który doświadcza w pierwszej osobie cierpienia, które powoduje to napięcie.
Ostatnia refleksja
Po przejściu przez technikę Ludovica, Alex nie jest już wolny, ponieważ oznaczałoby to więcej możliwości wyboru, w jaki sposób być szczęśliwym; Wręcz przeciwnie, wyraźnie pokazuje, jak to jest być osobą, naznaczoną ograniczeniami, które to traktowanie nałożyło na niego. Nie ma już publicznego problemu, że młody człowiek z żądzą krwi kręci się po ulicach, ale wydaje się, że jest to zakres indywidualny i prywatny i nie można tego nawet zrównywać z czasem więzienia.
Jest to opcja, która zgodnie z filmem liberalne demokracje mogą przyczynić się do elementów, które stanowią zagrożenie dla ludzi. Nie róbcie tego, co jest możliwe, aby poszerzać horyzonty wolności ludzi, ale interweniować na nich, usuwając z oczu to, co zniekształca krajobraz. Krótko mówiąc, traktując ludzi z tej samej mechanistycznej i instrumentalnej perspektywy, którą sugeruje tytuł filmu .
- Powiązany artykuł: "Behawioryzm: historia, pojęcia i główni autorzy"