Czym jest "wolny związek" w psychoanalizie?

Wolne skojarzenie jest jedną z metod najściślej związanych z psychoanalizą Zygmunta Freuda i jego zwolenników. W tamtym czasie strategia ta zastąpiła hipnozę i metodę kataryczną w czasie konsultacji klinicznych, a dziś wciąż jest bardzo powracająca w różnych szkołach psychologii związanych z prądem psychodynamicznym.

W tym artykule zobaczymy dokładnie, z czego składa się wolne stowarzyszenie i na jakich założeniach teoretycznych jest ono oparte.

Co to jest bezpłatne stowarzyszenie?

Oglądane powierzchownie, wolne skojarzenie można podsumować jednym zdaniem: "powiedz mi wszystko, co przychodzi mi do głowy"; działalność widziana spoza teorii Freuda wydaje się być bezczynna i pozbawiona wyraźnego celu. Jednak to także podstawowa zasada psychoanalizy .

Krótko mówiąc, swobodny związek jest sposobem na zrobienie pewnych aspektów idei i wspomnień, które są zbyt traumatyczne, aby były dostępne dla świadomości (rozumianej w teoretycznej strukturze psychoanalizy). można ujawnić pośrednio poprzez język .

W jakiś sposób Zygmunt Freud twierdził, że wolny związek jest sposobem na przezwyciężenie mechanizmów represji i blokowania traumatycznych treści mentalnych i generatorów niepokoju. W ten sposób, poprzez zabawę pacjenta z językiem w sposób improwizowany, psychoanalityk byłby w stanie osiągnąć głębszy poziom zrozumienia na temat zahamowanych problemów tej osoby.

Narodziny koncepcji

Wolne skojarzenie narodziło się w kontekście historycznym, w którym konieczne było leczenie wielu pacjentów z zaburzeniami psychicznymi typu neurotycznego, bardzo szeroką kategorią diagnostyczną, która obejmowała działania i formy myślowe związane z gwałtownymi zmianami nastroju i stopniem aktywacji mentalna

Tuż przed rozpoczęciem formułowania podstaw psychoanalizy Zygmunt Freud był pod silnym wpływem Jean-Martina Charcota , francuski neurolog, który stosował hipnozę i oczyszczającą metodę leczenia przypadków histerii. Freud postanowił wykorzystać hipnozę do zbadania dolegliwości neurotycznych pacjentów, choć zajęło mu to trochę czasu, aby dojść do zupełnie innego wniosku o tym, jak należy leczyć zaburzenia.

Freud zaczął myśleć o idei, że problemy psychiczne mogą być naprawdę przejawy idei i traumatycznych wspomnień, które są tak stresujące, że muszą być "izolowane" i trzymane z dala od zasięgu świadomości. Organizm jest w stanie zachować pewną równowagę pomiędzy treściami, które krążą w świadomości, a tymi, które pozostają w nieświadomości, ale nie jest w stanie sprawić, by ta ostatnia zniknęła, a jedynie zablokuje je. Czasami jednak treści podlegające represjom są tak silne, że generują objawy zaburzeń, gdy próbują odfiltrować się w kierunku świadomości.

Hipnoza byłaby sposób na złagodzenie mechanizmów blokujących te ukryte treści mentalne , umożliwiając im wyraźniejsze wyrażanie się (choć zawsze pośrednio). Z marzeniami wydarzyłoby się coś podobnego: Freud interpretował je jako hipotetyczne manifestacje nieświadomości i stłumione, przepuszczane przez filtr symboliki.

Ale wolne stowarzyszenie pozwoliłoby lepiej poznać i pracować z treściami nieświadomości. Zobaczmy, dlaczego.

Uwolnij zawartość nieprzytomności

Jak widzieliśmy, metoda swobodnego stowarzyszania opiera się na tych założeniach:

1. Jest co najmniej jedna świadoma część psychiki, a inna nieprzytomna.
2. Zawartość części nieświadomej zmaga się z pojawieniem się w świadomości, ale nigdy nie można jej bezpośrednio zbadać.
3. Wiele zaburzeń psychicznych jest wynikiem zderzenia treści nieświadomości, która chce zająć resztę psychiki i świadomą część, która próbuje temu zapobiec.
4. Możliwe jest stworzenie sytuacji, w których mechanizmy blokujące zawartość nieświadomości są rozluźnione.

Biorąc to pod uwagę, psychoanalityk korzysta z wolnego stowarzyszenia pozwolić na wyrażanie treści nieświadomości, która może być za początkiem zaburzenia psychicznego pośrednio, w ten sposób, aby móc wpływać na nie poprzez mechanizmy językowe.

W ten sposób pacjent może powiedzieć wszystko, co przychodzi mu do głowy, bez narzucania warunków ani weta; W ten sposób ich mechanizmy autocenzury są rozluźnione. Tworząc kontekst, w którym użycie języka może być chaotyczne, zakłada się, że to nieświadoma część psychiki jest odpowiedzialna za łączenie słów i tematów ze sobą .

W ten sposób logika stojąca za tym, co się mówi, staje się logiką nieświadomości, czymś, co musi zostać odkryte przez psychoanalityka, który bierze pod uwagę regularności w używaniu symboli, tematy, które wydają się ważne, ale nigdy nie mówi się o nich bezpośrednio i które zdają się działać jako centrum wiru zdań

Te idee i ukryte znaczenia podnosi psychoanalityk, który daje interpretację tego, co właśnie usłyszał. Te nowe znaczenia muszą być adresowane przez pacjenta gdy terapeuta oferuje interpretację tego, co powiedział, pasuje do tego, czego sam nie jest w stanie wyrazić bezpośrednio słowami.

Według Freuda metoda ta była o wiele bardziej użyteczna niż hipnoza i stosowanie katharsis, ponieważ mogła być stosowana u większej liczby osób i pozwalała na przerobienie dyskursów nieświadomości, zamiast po prostu czekać, aż pacjent znajdzie sposób na pogodzić się z zawartością nieświadomości poprzez ich ożywienie.

• Powiązany artykuł: "Teoria nieświadomości Zygmunta Freuda (i nowe teorie)"

Problemy wolnego stowarzyszenia

Dzięki temu już widzieliśmy podstawowe aspekty charakteryzujące wolne stowarzyszenie. Jednak całe to wyjaśnienie jest słuszne tylko wtedy, gdy akceptujemy teoretyczne ramy psychoanalizy Freuda i epistemologii, od której odchodzi.

Ten ostatni element sprawia, że ​​zarówno wolny związek, jak i cała teoria psychoanalityczna są krytykowane, zwłaszcza przez filozofów nauki, takich jak Karl Popper; zasadniczo, nie ma sposobu na ustalenie konkretnych celów, zaimplementowanie określonej metody i ocenę, czy zadziałało lub nie, ponieważ wszystko zależy od interpretacji.

W skrócie, interpretacja dokonana przez psychoanalityka z potoku słów i zwrotów, które pacjent wydaje podczas wolnego skojarzenia, będzie ważna w takim zakresie, w jakim pacjent to rozważy; ale jednocześnie pacjent nie jest w stanie być wiarygodnym koneserem tego, co dzieje się w jego głowie, więc zawsze można go przesłuchać.

Ponadto, założenia, że ​​w życiu mentalnym ludzi istnieją świadome i nieświadome istoty, które działają z własnym planem, uważane są za entelechię, ponieważ jest to coś niemożliwego do wykazania: część nieświadoma zawsze udaje się nie ujawnić.

Tak więc w praktyce współczesnej psychologii wolne stowarzyszenie pozostaje jednym z elementów historii psychologii, ale nie jest uważane za naukowo uzasadnione narzędzie.

Co oznacza "wolny związek" dla dziewczyn i dla chłopaków? ks. Marek Dziewiecki (Odc. 15) (Kwiecień 2024).