Warunkowanie operatora: koncepcje i główne techniki

Marzec 31, 2024

W ramach procedur behawioralnych warunkowanie operacyjne lub instrumentalne jest prawdopodobnie tym, które ma najliczniejsze i najróżniejsze zastosowania.

Od leczenia fobii po przezwyciężanie uzależnień, takich jak palenie czy alkoholizm, schemat operacyjny pozwala na konceptualizację i modyfikację praktycznie każdego nawyku interwencji na kilka elementów.

Ale Czym dokładnie jest warunkowanie czynne? W tym artykule dokonujemy przeglądu kluczowych koncepcji, aby zrozumieć ten paradygmat i uszczegółowić jego najczęstsze zastosowania, zarówno w celu zwiększenia zachowań, jak i ich zmniejszenia.

Antecedencje warunkowania operantem

Uwarunkowania instrumentalne, jakie znamy, zostały sformułowane i usystematyzowane przez Burrhusa Fryderyka Skinnera w oparciu o idee poruszone wcześniej przez innych autorów.

Ivan Pavlov i John B. Watson opisali Klasyczne kondycjonowanie, znane również jako proste kondycjonowanie lub Pawłowski.

Ze swej strony Edward Thorndike wprowadził prawo skutku, najczystszy poprzednik warunkowania czynnego. Prawo skutku stwierdza, że jeśli zachowanie ma pozytywne konsekwencje dla osoby, która to robi, będzie bardziej prawdopodobne, że zostanie powtórzone, a jeśli ma negatywne konsekwencje, to prawdopodobieństwo spadnie. W kontekście pracy Thorndike'a warunkowanie czynne nazywa się "instrumentalne".

Powiązany artykuł: "Behawioryzm: historia, pojęcia i główni autorzy"

Różnica między warunkowaniem klasycznym a operantem

Główna różnica między warunkowaniem klasycznym a operantem polega na tym, że pierwsze odnosi się do nauki informacji o bodźcu, podczas gdy drugie obejmuje poznanie konsekwencji reakcji .

Skinner uważał, że zachowanie było łatwiejsze do zmodyfikowania, gdyby jego konsekwencje zostały zmanipulowane, niż gdyby bodźce były po prostu z nim powiązane, tak jak w klasycznym warunkowaniu. Klasyczne uwarunkowania opierają się na pozyskiwaniu reakcji refleksu, co tłumaczy mniejszą ilość uczenia się, a jego użycie jest bardziej ograniczone niż w przypadku operatora, ponieważ odnosi się do zachowań, które podmiot może kontrolować do woli.

Powiązany artykuł: "Kondycja klasyczna i jej najważniejsze eksperymenty"

Koncepcje kondycyjnego warunkowania

Następnie zdefiniujemy podstawowe pojęcia kondycyjnego warunkowania, aby lepiej zrozumieć tę procedurę i jej zastosowania.

Wiele z tych pojęć jest ogólnie podzielanych przez ogólne wytyczne dotyczące zachowań, chociaż mogą one mieć specyficzne konotacje w paradygmacie operacyjnym.

Odpowiedź instrumentalna lub opera

Termin ten oznacza każde zachowanie, które niesie określoną konsekwencję i może ulec zmianie w zależności od tego. Jego nazwa wskazuje, że służy do uzyskania czegoś (instrumentalnego) i że działa na medium (operant), zamiast być przez niego prowokowanym, jak to się dzieje w przypadku klasycznego lub respondentycznego warunkowania.

W teorii behawioralnej słowo "odpowiedź" jest w zasadzie równoznaczne z "zachowaniem" i "działaniem", chociaż "odpowiedź" wydaje się odnosić bardziej do obecności poprzedzających bodźców.

Konsekwencja

W psychologii behawioralnej i poznawczo-behawioralnej konsekwencja jest wynikiem reakcji. Skutek może być dodatni (wzmocnienie) lub negatywny (kara) dla podmiotu, który wykonuje zachowanie; w pierwszym przypadku zwiększa się prawdopodobieństwo, że odpowiedź zostanie udzielona, aw drugim przypadku zmniejszy się.

Ważne jest, aby pamiętać, że konsekwencje wpływają na reakcję, a zatem w działaniu uwarunkowane jest wzmocnienie lub ukaranie, a nie osoba lub zwierzę, które je wykonuje. Przez cały czas pracujemy z zamiarem wpływać na sposób, w jaki bodźce i reakcje są ze sobą powiązane , ponieważ filozofia behawioralna unika odchodzenia od esencjalistycznego spojrzenia na ludzi, kładąc większy nacisk na to, co może się zmienić, niż to, co zawsze wydaje się pozostać takie samo.

Wzmocnienie

Termin ten oznacza konsekwencje zachowań, gdy zwiększają ich prawdopodobieństwo że dają się ponownie. Wzmocnienie może być pozytywne, w takim przypadku będziemy mówić o uzyskaniu nagrody lub nagrody za wykonanie odpowiedzi, lub o wartości ujemnej, która obejmuje zanikanie bodźców awersyjnych.

W obrębie negatywnego wzmocnienia możemy rozróżnić reakcje unikania i ucieczki , Zachowania polegające na unikaniu zapobiegają pojawianiu się awersyjnego bodźca lub zapobiegają mu; Na przykład osoba z agorafobią, która nie opuszcza domu, ponieważ nie odczuwa niepokoju, unika tej emocji. Zamiast tego odpowiedzi ucieczkowe powodują zniknięcie bodźca, gdy jest już obecny.

Różnica w stosunku do słowa "wzmacniacz" polega na tym, że odnosi się do zdarzenia, które pojawia się w wyniku zachowania zamiast procedury nagradzania lub karania. Dlatego "wzmacniacz" jest terminem bliższym "nagrody" i "nagrody" niż "wzmocnieniu".

Kara

Kara to jakakolwiek konsekwencja określone zachowanie, które zmniejsza prawdopodobieństwo z tego się powtarza.

Jako wzmocnienie kara może być pozytywna lub negatywna. Kara pozytywna odpowiada prezentacji bodźca awersyjnego po wystąpieniu reakcji, podczas gdy karą negatywną jest wycofanie bodźca apetycznego w wyniku zachowania.

Kara pozytywna może być związana z używaniem, które jest ogólnie podane do słowa "kara", podczas gdy kara negatywna odnosi się bardziej do pewnego rodzaju kary lub grzywny. Jeśli dziecko nie przestanie krzyczeć i otrzyma klapsa od matki, aby się zamknąć, będzie stosował karę pozytywną, natomiast jeśli usunie konsolę, na której gra, otrzyma karę negatywną.

Powiązany artykuł: "8 powodów, aby nie stosować kar cielesnych wobec dzieci"

Dyskryminacyjny bodziec i bodziec delta

W psychologii słowo "bodziec" służy do oznaczania zdarzeń wywołujących reakcję osoby lub zwierzęcia. W paradygmacie operacyjnym bodziec dyskryminacyjny to taki, którego obecność wskazuje podmiotowi uczącemu się, że jeśli spełni pewne w konsekwencji pojawienie się wzmacniacza lub kary .

Natomiast wyrażenie "bodziec delta" odnosi się do sygnałów, które, o ile są obecne, informują, że realizacja odpowiedzi nie pociąga za sobą konsekwencji.

Co to jest warunkowanie czynne?

Uwarunkowanie instrumentalne lub operantowe jest procedurą uczenia się opartą na prawdopodobieństwie jej wystąpienia pewna odpowiedź zależy od konsekwencji oczekiwany. W behawioralnych zachowaniach warunkujących kontrolowane są bodźce dyskryminacyjne obecne w sytuacji uczenia się, które przekazują informacje o prawdopodobnych konsekwencjach odpowiedzi.

Na przykład znak "Otwarty" na drzwiach mówi nam, że jeśli spróbujemy obrócić pokrętło, najprawdopodobniej zostanie ono otwarte. W tym przypadku plakat byłby bodźcem dyskryminacyjnym, a otwarcie drzwi działałoby jako pozytywne wzmocnienie instrumentalnej reakcji obracania gałką.

Zastosowana analiza behawioralna B. F. Skinnera

Skinner opracował operatywne techniki kondycjonowania które są zawarte w tym, co znamy jako "analizę zachowań zastosowanych". Okazało się to szczególnie skuteczne w edukacji dzieci, ze szczególnym naciskiem na dzieci z trudnościami rozwojowymi.

Podstawowy schemat zastosowanej analizy behawioralnej jest następujący. Po pierwsze, proponuje się cel behawioralny, polegający na zwiększeniu lub zmniejszeniu pewnych zachowań. W oparciu o to, zachowania, które mają zostać opracowane, zostaną wzmocnione, a istniejące zachęty do wykonywania zachowań, które mają zostać zahamowane, zostaną zmniejszone.

Ogólnie wycofanie wzmocnień jest bardziej pożądane niż kara pozytywny, ponieważ generuje mniej odrzucenia i wrogości ze strony podmiotu. Kara może być jednak przydatna w przypadkach, w których zachowanie problemu jest bardzo destrukcyjne i wymaga szybkiej redukcji, na przykład w przypadku przemocy.

W trakcie całego procesu niezbędne jest regularne monitorowanie postępów w celu obiektywnej weryfikacji, czy osiągane są pożądane cele. Odbywa się to głównie poprzez rejestrację danych.

Operantowe techniki do rozwijania zachowań

Biorąc pod uwagę znaczenie i skuteczność wzmocnienia pozytywnego, techniki operacyjne mające na celu zwiększenie zachowań mają zademonstrowaną użyteczność. Następnie opiszemy najbardziej istotne spośród tych procedur.

1. Techniki pobudzania

Za techniki incitingowe uważa się te, które zależą one od manipulacji bodźcami dyskryminacyjnymi w celu zwiększenia prawdopodobieństwa wystąpienia zachowania.

Termin ten obejmuje instrukcje, które zwiększają pewne zachowania fizyczne, które polegają na przemieszczaniu lub umieszczaniu części ciała wyszkolonej osoby oraz modelowaniu, w którym obserwuje się zachowanie danego modelu w celu naśladowania go i dowiedzenia się, jakie jest jego działanie. konsekwencje. Te trzy procedury mają wspólną cechę, na której się koncentrują naucz bezpośrednio podmiot, jak wykonać akcję ustalone, ustnie lub fizycznie.

2. Formowanie

Polega ona na stopniowym zbliżaniu się do określonego zachowania do zachowania obiektywnego, zaczynając od stosunkowo podobnej odpowiedzi, którą podmiot może wykonać i stopniowo ją modyfikować. Wykonuje ją kroki (kolejne przybliżenia), do których stosowane jest zbrojenie .

Kształtowanie uważa się za szczególnie przydatne w ustalaniu zachowań u osób, które nie mogą porozumiewać się werbalnie, takich jak osoby z głęboką niepełnosprawnością intelektualną lub zwierzęta.

3. Zanikanie

Blaknięcie odnosi się do stopniowe wycofywanie pomocy lub podżegaczy które zostały użyte do wzmocnienia zachowania celu. Zamiarem jest, aby podmiot skonsolidował odpowiedź, a następnie mógł ją przeprowadzić bez potrzeby pomocy zewnętrznej.

Jest to jedna z kluczowych koncepcji warunkowania czynnego , ponieważ pozwala to na uogólnienie postępu w terapii lub szkoleniu na wiele innych dziedzin życia.

Ta procedura polega zasadniczo na zastąpieniu bodźca dyskryminującego inną.

4. Łańcuch

Łańcuch behawioralny, czyli zachowanie składające się z kilku prostych zachowań, jest podzielony na różne etapy (linki). Następnie badany musi nauczyć się wykonywać połączenia jeden po drugim, aż do ukończenia całego łańcucha.

Łańcuch można wykonać w przód lub w tył i cechuje go osobliwość każde ogniwo wzmacnia poprzednie i działa jako bodziec dyskryminacyjny następnego

W niektórych aspektach wiele umiejętności uznawanych za talenty za wykazanie się wysokim poziomem umiejętności i specjalizacją (takimi jak bardzo dobrze grający instrument muzyczny, bardzo dobrze tańczący itp.) Można uznać za wynik jakiejś formy łańcuchowe, ponieważ od podstawowych umiejętności postępuje aż do osiągnięcia innych znacznie bardziej udanych.

5. Programy wzmacniania

W procedurze uczenia operantem programami wzmocnienia są: wytyczne określające, kiedy zachowanie zostanie nagrodzone a kiedy nie.

Istnieją dwa podstawowe typy programów zbrojenia: powody i przedziały. W programach przyczyn wzmacniacz uzyskuje się po podaniu określonej liczby odpowiedzi, podczas gdy w programach interwałowych ma to miejsce po upływie pewnego czasu od ostatniego wzmocnionego zachowania, co nastąpiło ponownie.

Oba typy programów mogą być stałe lub zmienne, co oznacza, że liczba odpowiedzi lub przedział czasowy potrzebny do uzyskania wzmocnienia może być stały lub oscylować wokół średniej wartości. Mogą również być ciągłe lub przerywane; oznacza to, że nagrodę można otrzymać za każdym razem, gdy podmiot wykonuje obiektywne zachowanie lub sporadycznie (chociaż zawsze w wyniku transmisji pożądanej reakcji).

Ciągłe wzmacnianie jest bardziej przydatne w ustalaniu zachowań i przerywany, aby je zatrzymać. W ten sposób teoretycznie pies będzie uczył się szybciej, aby dać nogę, jeśli damy mu nagrodę za każdym razem, gdy zaoferuje nam nogę, ale gdy się nauczysz, zachowanie będzie trudniejsze do zaprzestania, jeśli damy wzmacniaczowi jedną z trzech lub pięciu prób ,

Operantowe techniki zmniejszania lub eliminowania zachowań

Stosując techniki operacyjne w celu zmniejszenia zachowań, należy pamiętać, że skoro te zabiegi mogą być nieprzyjemne dla badanych, zawsze lepiej jest używać mniej awersyjnych, gdy jest to możliwe. Podobnie te techniki są lepsze od pozytywnych kar .

Poniżej przedstawiamy listę tych technik w kolejności od najmniejszego do największego potencjału do wywołania niechęci.

1. Wygaśnięcie

Przestaje nagradzać zachowanie, które zostało wzmocnione wcześniej. Zmniejsza to prawdopodobieństwo, że odpowiedź powtórzy się ponownie. Formalne wyginięcie jest przeciwieństwem pozytywnego wzmocnienia.

Długotrwałe wyginięcie jest bardziej skuteczny w eliminowaniu odpowiedzi niż kara oraz pozostałe techniki operacyjne w celu zmniejszenia zachowań, chociaż może być wolniejsze.

Podstawowym przykładem wygaśnięcia jest zmuszenie dziecka do zaprzestania kopania, po prostu ignorowanie go, dopóki nie uświadomi sobie, że jego zachowanie nie przynosi pożądanych konsekwencji (na przykład gniew rodziców, który działałby jako wzmacniacz) i ma dość.

2. Trening omijania

W procedurze tej zachowanie podmiotu następuje po braku nagrody; to znaczy jeśli odpowiedź zostanie udzielona, wzmocnienie nie zostanie uzyskane , Przykładem treningu zaniechania może być to, że rodzice uniemożliwiają córce oglądanie telewizji tej nocy, rozmawiając z nimi w sposób pozbawiony szacunku. Innym przykładem może być fakt, że nie zamierzają kupić zabawek, o które proszą dzieci, jeśli zachowują się źle.

W środowiskach edukacyjnych również sprzyja że wysiłki podejmowane przez innych ludzi są bardziej cenione aby zadowolić maluczkich i że ci, przyzwyczajeni do tych umów, nie cenią.

3. Różnicowe programy wzmocnienia

Są specjalnym podtypem programu zbrojenia, z którego korzysta się redukuj (nie eliminuj) zachowania docelowe, zwiększając liczbę innych alternatywne odpowiedzi Na przykład dziecko może zostać nagrodzone za czytanie i ćwiczenie, a nie za grę na konsoli, jeśli to ostatnie zachowanie ma utracić wartość wzmacniającą.

W zbrojeniu różnicowym niskich stóp reakcja jest wzmocniona, jeśli istnieje pewien okres czasu po ostatnim jej wystąpieniu. W zbrojeniu różnicowym pominięcia zbrojenie uzyskuje się, jeżeli po pewnym czasie odpowiedź nie wystąpiła. Różnicowe wzmocnienie niezgodnych zachowań składa się z wzmacniać niekompatybilne odpowiedzi z zachowaniem problemu ; Ta ostatnia procedura stosowana jest między innymi w przypadku tików i onikofagii.

4Koszt odpowiedzi

Wariant kary negatywnej, w której wykonanie problematyczne zachowanie powoduje utratę wzmacniacza , Karta punktów dla kierowców wprowadzona kilka lat temu w Hiszpanii jest dobrym przykładem programu kosztów reakcji.

5. Przerwa

Limit czasu polega na wyizolowaniu podmiotu, na ogół dzieci, w nie stymulującym środowisku w przypadku wystąpienia problematycznych zachowań. Również wariant kary negatywnej, różni się od tego kosztem odpowiedzi utracona jest możliwość dostępu do zbrojenia nie sam wzmacniacz.

6. Saciation

Zbrojenie uzyskane przez wykonanie tego zachowania jest tak intensywny lub duży, że traci wartość Miałem do tematu. Może to nastąpić poprzez zadowalającą reakcję lub masową praktykę (powtórz zachowanie, dopóki nie przestanie być apetytem) lub przez nasycenie bodźcem (wzmacniacz traci apetyt na przesadę).

7. Overcorrection

Overcorrection polega na stosowaniu a pozytywna kara związana z zachowaniem problemowym , Na przykład jest szeroko stosowany w przypadkach moczenia, w którym dziecko jest proszone o umycie prześcieradeł po oddaniu moczu na noc.

Warunkowe techniki organizacyjne

Systemy organizacji wypadków to złożone procedury, dzięki którym można wzmocnić niektóre zachowania i karać innych .

Chip economics jest dobrze znanym przykładem tego typu techniki. Polega ona na rozdawaniu żetonów (lub innych równoważnych wzmacniaczy generycznych) jako nagrody za wykonanie docelowych zachowań; późniejsze przedmioty mogą wymieniać żetony na nagrody o zmiennej wartości. Jest stosowany w szkołach, więzieniach i szpitalach psychiatrycznych.

Kontrakty behawioralne lub awaryjne są umowami pomiędzy kilkoma osobami, zwykle dwoma, przez które zobowiązują się wykonywać (lub nie wykonywać) określonych zachowań. Konsekwencje są wyszczególnione w umowach, jeżeli uzgodnione warunki zostaną spełnione lub nie zostaną spełnione.